یک شاخه مهم از فرمدهی سرد فلزات میباشد.
کارخانجات کشش مفتول از صنایع زیردستی کارخانجات ذوب و نورد و خود از صنایع بالا دستی بسیاری از صنایع کوچکتر محسوب میشوند.
به عبارتی کشش مفتول یک عملیات واسطهای میباشد، چرا که سایز تولیدات کارخانجات ذوب و نورد بسیار محدود و انگشت شمار هستند، ولی نیاز صنایع کوچک به مفتول با قطرهای مختلف بسیار زیاد است.
عملیات کشش هیچگونه تغییری در درصد عناصر شیمیایی آلیاژ مفتول ایجاد نمیکند.
فقط خواص مکانیکی یا فیزیکی از قبیل؛ سختی، حد مقاومت کشش، حد الاستیسیته و همچنین کیفیت سطح را تغییر میدهد.
به عبارت دیگر؛ کشش مفتول وظیفه تغییر شکل یا کاهش سطح مقطع به ازاء افزایش طول را برعهده دارد. این کار در اثر عبور (کشش) مفتول با قطر بزرگتر از مجرایی (دوزه) با قطر موردنظر کوچکتر در مجاورت یک روانساز (پودر یا روغن کشش) صورت میگیرد.
درگذشتهای نه چندان دور، صنعت کشش مفتول منحصرا در اختیار کشورهای صنعتی قرار داشت و تولید مفتول نه تنها در ایران بلکه در منطقه خاورمیانه نیز صنعتی ناشناخته بود.
قطعاتی نظیر پیچ و مهره و شبکههای فلزی مفتولی بصورت آماده و برای مصرف در صنایع مونتاژ مستقیما از کشورهای صنعتی وارد می شد.
با آغاز جنگ و اعمال برخی تحریمهای صنعتی و نیز کاهش درآمدهای نفتی ، صنایع وابسته و عموما مونتاژی ایران ، در شرایط سخت و نامناسب و گاهی تعطیلی کامل قرار گرفتند. کمبود شدید کالاهای مصرفی غربی و اقبال روز افزون بازار به محصولات تولید داخل ، میل به خودکفایی را در صنعتگر ایرانی برانگیخت.
صنایع مونتاژ کار، اقدام به راه اندازی خط تولید با هدف ساخت کامل محصول نمودند. این صنایع به شدت نیازمند قطعات اتصال دهنده نظیر پیچ و پرچ و مفتولهایی با قطر و طول دقیق و آلیاژهای ویژهای بودند که باید در داخل کشور ساخته میشد.
اولین قدم خرید ماشین آلات کشش مفتول بود ، ولی صنعت نوپای ایران توان خرید ماشین آلات نو را نداشت. برای شروع تنها راه حل مسئله خرید دستگاههای کشش دست دوم خارجی بود. این دستگاهها نیاز به بازسازی و تعمیر داشتند، باید اپراتور و تکنسینهایی برای راه اندازی و بهره برداری تربیت میشدند، تلاشی بی دریغ و زمانی طولانی لازم بود، که هر روز را به عمر و سرمایه خریدند.
کشش مفتول
پس از دو دهه کار و کسب تجربه، اینک زمینه لازم برای ورود ماشین آلات نو و پیشرفته فراهم شده است، مهندسان صنعت مفتول حتی دانش و جسارت ساخت ماشین آلات مشابه را بدست آوردهاند.
کار آسان شده است، زمینه برای رشد این صنعت فراهم است سرمایه گذاران و صنعتگران دیگری پا به عرصه تولید مفتول میگذارند نیروهای مهندسی و اپراتوری که در پیمایش این مسیر تجربه اندوختهاند سرمایههای غیر قابل انکاری هستند که به کارآفرینان جدید می پیوندند دیگر نیازی به واردات مفتول سایز شده نیست از قطر ۱.۲۰ تا قطر ۳۲ میلیمتر با آلیاژهای مختلف در کارگاههای ایران تولید میشود .
امروزه نیاز صنایع پائین دستی به مفتول صنعتی در کوتاه ترین زمان و با دقیق ترین ابعاد در کارخانه های کشش مفتول در
تهران و شهرستانها تولید می شود.
شرکت ایروف
یکی از این کارخانه هاست ، مهمترین و باسابقه ترین آنها با بیش از ۳۰ سال تجربه کارخانه ای که سوابقش را می توان در ادامه کارخانههای صنایع پیچ و پرچ جعفری و پس از آن صنایع مفتولی جعفری ، سیمیکو ، گل سیم و آسیاسیم گستر تعقیب نمود.
کارخانه هایی که بخشی از تاریخ صنعت کشش مفتول در ایران را به نامهای خود اختصاص داده اند. ناگفته پیداست که نام این کارخانه ها با نام برادران جعفری همزمان بگوش می رسد.
اینان همان صنعتگرانی بودند که هر چه در توان داشتند را به میدان آوردند تا کلاف هزارگره صنعت مفتول را بگشایند. مردانی سخت کوش از جنس آهن و ذکاوت کسانی که سختی راه ، سخت کوش ترشان میساخت و دوری مقصد به سرعتشان میافزود ! برادرانی که در جستجو راز و رمز این کار به هزار راه و بیراهه زدند، تا راهی بسازند به سوی قلعه هزار توی جادوی صنعت، راه و راهکار را اینان ساختند .
چنان که تاریخ این صنعت را در ایران بی ذکر نام و نقش آنان نمیتوان رقم زد.